Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2016

Βάγια, η κουκουβάγια του βιβλίου μας!









Όταν χρειάζεται, θα σας βοηθώ. Στα πράσινα μπαλονάκια θα σας δίνω συμβουλές και θα σας μαθαίνω τα μυστικά της ελληνικής γλώσσας.


η κουκουβάγια στη μυθολογία


Η κουκουβάγια αποτελεί σύμβολο σοφίας και σύνεσης. Η παράδοση αυτή προέρχεται από την ελληνική μυθολογία όταν η θεά Αθηνά, η θεά της φρόνησης, εντυπωσιάστηκε από τα μεγάλα μάτια και την σοβαρή εμφάνιση της. Έκτοτε είναι το αγαπημένο πουλί και έμβλημα της θεάς Αθηνάς που την συντροφεύει σε πολλά αγάλματα. 






Η κουκουβάγια προστατεύτηκε και κατοίκησε την ακρόπολη σε μεγάλους αριθμούς. Καθώς όμως η θεά Αθηνά, εκτός από θεά της σύνεσης και της σοφίας, είναι και η θεά του πολέμου η κουκουβάγια έγινε ο προστάτης που συνόδευε τον ελληνικό στρατό στον πόλεμο. Εάν μια κουκουβάγια πετούσε πάνω από τους Έλληνες στρατιώτες πριν από μια μάχη, αποτελούσε σημάδι νίκης. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με τον Αριστοφάνη (Σφήκες), η επίτευξη μιας νίκης κατά των Περσών οφείλετε  στην πτήση μιας κουκουβάγιας η οποία χρησιμοποιήθηκε από την θεά Αθηνά ως αγγελιοφόρος, «Γλαύξ γάρ ημών, πριν μάχεσθαι, τον στρατόν διέπτατο». Οι κάτοικοι της Αθήνας πίστευαν πως η θεά Αθηνά έπαιρνε συχνά τη μορφή μιας κουκουβάγιας όταν ήθελε να παρουσιαστεί στους ανθρώπους. Προστάτευε επίσης το αθηναϊκό εμπόριο και την τιμούσαν με την παρουσία της φιγούρας της στην μία πλευρά των αθηναϊκών νομισμάτων. 








(κείμενο: Νάσος Ναλμπάντης στο elliniko-panorama.gr)


ένας μύθος για την κουκουβάγια

Η Μεροπίς ήταν κόρη του Εύμηλου και ζούσε μαζί με τον πατέρα της και τα αδέλφια της, τη Βύσσα και τον Άγρωνα, στην Κω. Και οι τρεις τους έδειχναν ασέβεια για τους θεούς και κακία για τους ανθρώπους.Τιμούσαν μόνο τη θεά Γη, επειδή τους έδινε πλούσια σοδειά και δε συμμετείχαν στις γιορτές κανενός θεού, ούτε είχαν σχέσεις με τους άλλους ανθρώπους. Όταν τους προσκαλούσαν στις θυσίες της Αθηνάς, ο Άγρων απαντούσε πως δε συμπαθούσε τη γαλανομάτα θεά, γιατί οι δικές του κόρες είχαν μαύρα μάτια και πως αντιπαθούσε και τις κουκουβάγιες επειδή είχαν λαμπερά μάτια όπως η Αθηνά.Όταν τους καλούσαν σε γιορτή προς τιμή της Άρτεμης, ο Άγρων απαντούσε πως μισούσε τη θεά που τριγύριζε τις νύχτες στα δάση.Και όταν τους έλεγαν να προσφέρουν σπονδές στον Ερμή, απαντούσαν πως δε σκόπευαν να τιμήσουν κάποιο θεό που ήταν κλέφτης.



Οι θεοί μην αντέχοντας άλλο τις προσβολές αποφάσισαν να τους συναντήσουν. Η Αθηνά και η Άρτεμη μεταμορφωμένες σε κοπέλες κι ο Ερμής σε βοσκό εμφανίστηκαν μια νύχτα μπροστά στο σπίτι τους. Εκεί ο Ερμής κάλεσε τον Εύμηλο και τον Άγρωνα να τον ακολουθήσουν στο τραπέζι που ετοίμαζε με τους άλλους βοσκούς προς τιμή του Ερμή και την ίδια στιγμή προσπάθησε να πείσει τη Μεροπίδα και τη Βύσσα να πάνε τα κορίτσια της ηλικίας τους στο ιερό άλσος της Αθηνάς και της Άρτεμης.Η Μεροπίδα όταν άκουσε τα λόγια του βοσκού θύμωσε και βλαστήμησε τη θεά Αθηνά. Η θεά τότε την μεταμόρφωσε σε κουκουβάγια και την αδελφή της, τη Βύσσα, σε γλάρο. Ο Άγρων επιτέθηκε με μια σούβλα εναντίον του Ερμή, αλλά ο θεός τον μεταμόρφωσε σε χαραδριό. Ο Εύμηλος άρχισε να διαμαρτύρεται για την τιμωρία των παιδιών του κι ο Ερμής τον έκανε νυκτοκόρακα, που όταν κράζει όλοι περιμένουν πως κάποιο κακό θα συμβεί.

πηγή: logioshermes.blogspot.com

λίγα λόγια για την κουκουβάγια





Είναι μικρό αρπαχτικό με μήκος, από το άκρο του ράμφους ως το άκρο της ουράς, 19-27.5 εκατοστά (συνήθως 22 εκατοστά) και άνοιγμα φτερών 55 έως 61 εκατοστά. Η κουκουβάγια ανήκει στην οικογένεια των γλαυκών, όπως και ο μπούφος, η γλαύκα, ο γκιώνης, ο χούχουλας κτλ.. Είναι το δεύτερο μικρότερο μέλος της οικογένειας και το συναντάμε στην Ελλάδα με μέσο βάρος 124-250 γραμμάρια. Το χαμηλό μέτωπο και τα μεγάλα κίτρινα μάτια της προσδίδουν μια άγρια, σκυθρωπή όψη. 


Τα μάτια της κουκουβάγιας κοιτάνε προς τα εμπρός όπως και όλων των μελών της οικογένειας των γλαυκών. Το κίτρινο χρώμα τους υποδηλώνει ότι το πτηνό κυνηγά με το φως του ήλιου, είναι δηλαδή ημινυχτόβια. Της αρέσει να κυνηγά το σούρουπο και την αυγή χωρίς όμως να αποκλείεται και το νυχτερινό κυνήγι. Για την τέλεια εκμετάλλευση του υπάρχοντος φωτός ο οφθαλμός έχει πάρει κωνικό σχήμα με το πίσω μέρος να καταλήγει σε μυτερό σημείο επιτρέποντας στην κουκουβάγια να βλέπει σε πολύ λίγο φως. Όμως το μεγάλο μέγεθος των ματιών είχε ως αποτέλεσμα τα μάτια της κουκουβάγιας να παραμείνουν ακίνητα αναγκάζοντας την να περιστρέφει  το κεφάλι της προς το σημείο που θέλει να δει. Έχει  αναπτύξει επιπλέον σπονδύλους στον αυχένα της, οι οποίοι της επιτρέπουν να περιστρέψει το κεφάλι της 270 μοίρες. Η τέλεια όραση της στις μεσαίες αποστάσεις και στις ακραίες φωτιστικά συνθήκες έχει ως αποτέλεσμα την εμφάνιση αστιγματισμού. Η athene noctua δεν μπορεί να εστιάσει σε πολύ κοντινές αποστάσεις γι’αυτό το σκοπό χρησιμοποιεί τις ειδικές φτερούγες που υπάρχουν γύρω από το ράμφος της έτσι ώστε να εντοπίζει την τροφή της. 


Είναι εφοδιασμένη με ένα μικρό κοφτερό κυρτό ράμφος και πολύ δυνατά και θανατηφόρα νύχια με τα οποία πιάνει τη λεία της. Στο κάθε ένα από τα τρία νύχια της υπάρχει ένα μικρό αυλάκι στο μέσα μέρος. Πιθανό είναι ότι τα αυλάκια υπάρχουν για να εισρέει αέρας από την πληγή στο εσωτερικό της λείας της ώστε να μπορεί να τη θανατώνει πιο γρήγορα και αποτελεσματικά. Τέλος, η κουκουβάγια για να θανατώσει τη λεία της τη χτυπά με το δυνατό ράμφος της στο πίσω μέρος του κεφαλιού της.



Μοναδική είναι όμως και η ακοή της, πράγμα άγνωστο στους περισσότερους. Στο σκοτάδι η αίσθηση της ακοής χρησιμεύει στο να εξισορροπεί την έλλειψη της απόλυτα νυκτόβιας όρασης της. Η  ικανότητα της να φιλτράρει τους ήχους της φύσης έχει ως αποτέλεσμα να ακούει μόνο αυτά που αντιστοιχούν σε θηράματα ή κινδύνους και έτσι παραμένει ακίνητη χωρίς κανένα θόρυβο να της αποσπά την προσοχή εκτός αν αυτός αντιστοιχεί σε κάτι που την αφορά. Όμως σημαντικότερο ρόλο στη λειτουργία της ακοής παίζει η ασύμμετρη θέση των αυτιών στο κεφάλι. Πιο συγκεκριμένα το δεξί αυτί είναι συνήθως τοποθετημένο πιο ψηλά από ότι το αριστερό με αποτέλεσμα ο ήχος να φτάνει στο δεύτερο αυτί καθυστερημένα κατά δέκατα του δευτερόλεπτου. Έτσι η χρονική διαφορά μεταξύ της καταγραφής του ίδιου ήχου της δίνει τη δυνατότητα εύρεσης του ακριβές σημείου της ηχητικής πηγής.

 Με αυτόν τον τρόπο δημιουργεί έναν εικονικό χάρτη δίκην ραντάρ. Σημαντικό ρόλο στη λειτουργία του ραντάρ παίζουν τα ευαίσθητα φτερά του προσώπου που είναι έτσι τοποθετημένα ώστε να καθοδηγούν τους ήχους προς τα αυτιά. Μόλις ακούσει τη λεία της, στρέφει το κεφάλι προς τη πηγή του ήχου. Με την οξεία όραση της και το πλατύ της πρόσωπο να λειτουργεί ως ραντάρ εντοπίζει την ακριβή θέση του θηράματος και επιτίθεται με επιτυχία.

(κείμενο: Νάσος Ναλμπάντης στο elliniko-panorama.gr)


 ένα βίντεο με μια όμορφη κουκουβάγια









 ένα τραγουδάκι για την κουκουβάγια



1 σχόλιο:

Unknown είπε...

ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ Κε ΑΝΤΩΝΗ,ΠΟΛΛΑ ΦΙΛΙΑ,ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΥΣΙΚΟΠΟΥΛΟΣ!